تسمه های تایمینگ (Timing Belts):
[ez-toc]
تاریخچه تسمه تایم:
اولین تسمه تایم در سال ۱۹۴۵ مورد استفاده قرار گرفته است. در سال ۱۹۶۲ خودروی آلمانی(گلاس ۱۰۰۴) اولین خودرویی بود که از تسمه تایم استفاده میکرد و به تولید انبوه رسید. سپس در سال ۱۹۶۶ پونتیاک برای اولین بار در آمریکا از تسمه تایم در محصول tempset خود استفاده کرد. در سال ۱۹۶۶ شرکت vauxhall تولید طراحی جدیدی از موتور های ۴سیلندر را آغاز کرد که در آن از تسمه تایم استفاده می گردید و همین ترکیب بندی امروزه در غالب خودروها مورد استفاده می باشد.
تسمه تایم صنعتی (industrial timing belt):
از مهمترین تسمه های انتقال قدرت مورد استفاده در صنایع میتوان به تسمه های تایمینگ اشاره کرد.
همانطور که از نام این تسمه ها پیداست، این تسمه ها در مواردی کاربرد دارند که زمانبندی برای ما از اهمیت ویژه ای برخوردار است و دستگاه در زمان های مشخصی باید فعالیت خاصی را کاملا دقیق با سرعتی بالا انجام دهد، به عنوان مثال: در موتور های احتراق داخلی، تسمه تایم، میل لنگ را به میل بادامک متصل میکند تا به نوبت بسته شدن یا باز شدن دریچه سوپاپ ها را کنترل کند.
در موتورهای چهار زمانه می بایست سوپاپ ها یکبار در هر دو دور میل لنگ، باز و بسته شوند که تسمه تایم اینکار را انجام میدهد.
پیش از پیدایش تسمه تایم، زمانبندی باز و بست دریچه سوپاپ توسط زنجیر تایم و بعضا توسط چرخدنده انجام میگردید، که علاوه بر ایجاد صدا، نیازمند نگهداری و توجه ویژه ای از جمله روغن کاری می بود که با پیدایش و فراگیر شدن استفاده از تسمه تایم نیاز به نگهداری و روغنکاری و ایجاد صدای زیاد از بین رفته و شاهد راندمان بالاتری درخصوص این زمانبندی میباشیم.
انواع تسمه تایمینگ
تسمه های تایم از دو نوع:
تسمه تایمینگ لاستیکی یا کائوچو
لاستیکی یا کائوچو(COMPOUND RUBBER و در نوع پیشرفته تر HNBR) با الیاف میانی از جنس FIBER GLASS – تسمه های تایمینگ لاستیکی به علت مقاوم بودن در برابر حرارت و داشتن انعطاف پذیری بیشتر نسبت به تسمه های تایمینگ پلی اورتان جهت استفاده در انواع تجهیزات صنعتی مناسب میباشند.
تسمه تایمینگ پلی اورتان
پلی اورتان(POLYURETHANE) با دو نوع لایه میانی متفاوت، اولی با الیاف نخ و دومی با سیم های استیل تشکیل شده اند.
تسمه های تایمینگ از جنس پلی اورتان به دلیل مقاومت در برابر روغن و اسید و خاصیت ضد سایشی که دارند، مناسب جهت استفاده در صنایع غذایی می باشند.
تسمه های تایم در دو نوع مدارباز و مدار بسته(OPEN END و END LESS) تولید میگردند و دارای طول های مشخصی بوده، ولی در عرض به صورت رول یا اصطلاحا آستین با اندازه مشخص تولید میگردند و با توجه به نیاز صنعت، با دستگاه های تمام اتوماتیک در عرض های موردنظر بریده می شوند. همچنین دارای دندانه هایی با گام های متداول استاندارد متریک و اینچی میباشند که با توجه به کارکرد دستگاه و نوع پولی های بکار رفته انتخاب می گردند.
تسمه های تایم میتوانند در دو نوع؛ یک طرف دنده(دندانه) و دو طرف دنده در قالب ۴ نوع پروفیل دندانه: کلاسیک، STD ،HTD و RPP با تکنولوژی پیشرفته ای تولید گردند، که سبب گردش بهینه و درنهایت منجر به تحمل بار کم روی بلبرینگ و در نتیجه سالم ماندن آن خواهد شد.
ارتفاع کم تسمه های تولیدی که مناسب برای پولی هایی با قطر کم میباشد.
ایجاد فاصله بین پولی و تسمه که سبب گردش هوا شده و منجر به خنک شدن تسمه حین کار و در نتیجه افزایش طول عمر مفید آن میگردد.
پروفیل دندانه های کلاسیک ذوزنقه ای، از جنس پلی کلروپرین میباشد و از الیاف FIBER GLASS برای تقویت تسمه در مقابل ازدیاد طول استفاده شده و همچنین برای محافظت از دندانه ها از یک پوشش نایلونی روی سطح آن ها استفاده شده است.
اما در دندانه های RPP علاوه بر خواص بالا، دندانه ها فشار بیشتری را تحمل میکنند، الیاف بکار رفته از انعطاف پذیری بیشتری برخوردارند، همچنین از جنس لاستیک کلروپرین میباشند که مقاومت پوششی و طول عمر بالاتری دارند و نیز از پوشش نایلونی محافظ دندانه با قابلیت خودروانکاری برخودار هستند.
مزیت های تسمه تایم:
- دور ماندن قطعات با حرارت بالا از سایر قطعات
- عدم نیاز به روغن کاری
- درگیری کامل تسمه با پولی
- عدم لغزش در حین کار
- انعطاف پذیری بالا
- زمانبندی دقیق
- قابلیت کارکرد در سرعت های بالا
- اشغال فضای کمتر نسبت به چرخدنده
- مقرون به صرفه
- عدم نیاز به تعمیر و نگهداری
عمده موارد خرابی تسمه های تایم وعلت خرابی:
-
کنده شدن دندانه از کف تسمه در اثر نشت روغن، ضدیخ، یا آب روی تسمه در حین کار.
-
ایجاد ترک در پشت تسمه ناشی از دمای بالای موتور و نفوذ گرد و غبار به محل قاب تسمه تایم.
-
سائیده شدن یا در اصطلاح سوختگی لبه های تسمه ناشی از همراستا نبودن پولی ها در حین نصب.
-
پارگی زود هنگام به علت استفاده از دنده معکوس نامناسب، TAKE OFF و یا هل دادن به منظور روشن نمودن خودرو.